پرکاربردترین دستورات مانیتورینگ سرور لینوکس

یکی از اقدامان واجب و ضروری و در عین حال پیچیده برای هر مدیر شبکه، مانیتورینگ سرور می باشد تا از بروز مشکل جدی روی سرور جلوگیری شود.
به همین دلیل ما لیستی از پرکاربرد ترین دستورات مانیتورینگ سرورهای لینوکس (Linux/Unix) را جمع آوری نموده ایم که در ادامه آورده شده  است.

• دستور top – مانیتورینگ پروسس های لینوکس

دستور Top یکی از دستورات مانیتورینگ می باشد که اغلب توسط مدیران سرور، برای نظارت بر عملکرد لینوکس استفاده می شود. این دستور در بسیاری از سیستم عامل های لینوکس/یونیکس موجود است. دستور top برای مدیر سیستم بسیار کاربردی و جهت مانیتورینگ و در صورت لزوم اقدام صحیح و به موقع استفاده می شود.

دستور top جهت مانیتور کردن تمام پروسه های در حال اجرا و فعال (Real-time process) استفاده می شود و به طور لحظه ای به روز می شود. با استفاده از این دستور، می توان میزان CPU مصرفی، میزان حافظه Memory مصرفی و حافظه swap، میزان مصرف حافظه cache و Buffer Size، PID پروسس های در حال اجرا و نیز کاربران جاری و دستورات مورد استفاده آن ها را مانیتور نمود.

همچنین امکان مانیتور نمودن حافظه(memory) و پردازنده(cpu) توسط فرایندهای در حال اجرا نیزمی باشد.

• دستور vmstat – میزان مصرف Virtual memory

دستور vmstat یا Virtual Memory Statistics ، برای نمایش میزان مصرف حافظه مجازی(virtual memory)، kernerl threads، فضای مصرفی دیسک ها، پردازش های سیستم، بلوک های I/O، وقفه ها، میزان فعالیت CPU و غیره استفاده می شود.
به طور پیش فرض دستور vmstat در سیستم های لینوکس در دسترس نیست. لذا نیاز به نصب بسته sysstat می باشد که که شامل برنامه vmstat است.

 

• دستور lsof – لیست فایل های باز

دستور lsof یا List Open Files، در بسیاری از سیستم های linux/unix استفاده می شود. از این دستور جهت نمایش تمام فایل ها و پروسس های فعال استفاده می شود.
فایل های باز شامل فایل های دیسک، سوکت های شبکه، pipes، devices ها و پروسس های در حال اجرا می باشد.

یکی از پرکاربرترین استفاده این دستور زمانی است که دیسک را نمی توان unmount  کرد و خطایی مبنی بر باز بودن و یا یا فعال بودن فایل مربوطه مشاهده می شود. با استفاده از این دستور، می توانید به راحتی شناسایی کنید که کدام فایل ها در حال استفاده هستند.

• دستور tcpdump – آنالیز packetهای شبکه

دستور tcpdump به عنوان Network Packet Analyzer، یکی از پرکاربردترین برنامه های تحلیل بسته های شبکه (network packet analyzer) یا بسته های Sniffer (packets sniffer) می باشد. این دستور جهت مانیتورینگ بسته های TCP/IP دریافتی یا ارسالی اینترفیس خاصی بر روی شبکه استفاده می شود.

همچنین این امکان را فراهم میکند که بسته های ارسالی را در فایلی جداگانه ذخیره نمایید و در زمان مناسب دیگری، آن ها را بررسی نمایید. دستور tcpdump تقریبا روی اکثر توزیع های لینوکسی موجود است.

• دستور netstat – آمار شبکه

دستور netstat یا Network Statistics، دستور مفیدی جهت مانیتورینگ میزان ورودی و خروجی های شبکه و همچنین اینترفیس شبکه می باشد. این ابزار برای مدیران سیستم جهت نظارت بر عملکرد شبکه و رفع مشکلات مربوط به شبکه بسیار مفید می باشد.

 

• دستور htop – مانیتورینگ پروسس های لینوکس
• دستور htop، یکی از ابزارهای پیشرفته و real-time جهت مانیتورینگ پروسس های در حال اجرا می باشد. این دستور بسیار شبیه به فرمان top می باشد. اما دارای ویژگی ها و مزیتهای بیشتری می باشد. از جمله رابط کاربر پسند برای مدیریت پروسس ها، کلید های میانبر، نمایش عمودی و افقی از پروسس ها و…

دستور htop، بصورت پیش فرض، در سیستم های لینوکس موجود نمی باشد. شما میتوانید آن را با استفاده از ابزار مدیریتی yum ، آن را نصب و فعال نمایید. (yum install htop)

 

• دستور iotop – مانیتورینگ Disk I/O لینوکس

دستور iotop ، نیز بسیار شبیه به دستور top و Htop است، اما دارای توابعی جهت مانیتورینگ و نمایش (real-time)درلحظه ی ورودی/خروجی I/O دیسک و پروسس ها است.

همچنین این دستور برای پیدا کردن دقیق پروسس مورد نظر و نیز میزان بالای read/write دیسک ها، بسیار مفید و کاربردی است.

• دستور iostat – آمار ورودی و خروجی

دستور iostat یا Input/Output Statistics، دستور دیگری است که میزان مصرف دستگاه ذخیره سازیstorage device statistics)) ورودی و خروجی را نشان می دهد.
دستور iostat  اغلب جهت ردیابی مسائل مربوط به عملکرد دستگاه ذخیره سازی از جمله  device ها، local disk، remote disk نظیر NFS استفاده می شود.

 

• دستور IPTraf – مانیتورینگ لحظه ای IP شبکه

دستور IPTraf جهت Real Time IP LAN Monitoring، یک کنسول مانیتورینگ شبکه و real time  برای لینوکس (IP LAN) است.
این دستور، اطلاعات متنوعی نظیر مانیتورینگ ترافیک IP ی که از شبکه عبور می کند، شامل اطلاعات TCP flag، جزئیات ICMP، ترافیک TCP / UDP، بسته ی اتصال TCP (TCP connection packet) را جمع آوری می کند.

همچنین اطلاعاتی در مورد میزان مصرف اینترفیس های  TCP، UDP، IP، ICMP، non-IP، خطاهای کنترلی IP، فعالیت اینترفیس و غیره را نیز جمع آوری می کند.

 

• دستور psacct or acc – مانیتورینگ فعالیت کاربران

دستور psacct / acc، جهت مانیتورینگ و نظارت بر فعالیت کاربران در سیستم بسیار کاربردی می باشد. این دو دستور در پس زمینه اجرا می شوند و بر فعالیت های کلی کاربران در سیستم نظارت می کند و منابع مورد استفاده آنها را مانیتور می کند.
این دستورات برای مدیران سیستم بسیار مفید هستند و این امکان را به آنها میدهد که فعالیتهای هر کاربر را زیر نظر داشته باشند. بعنوان مثال مانیتور نمودن هرآنچه که کاربران انجام می دهند، ردیابی دستوراتی که توسط آنها اجرا می شود، میزان منابع مورد استفاده هر کاربر و مدت زمان فعالیت هر کاربر روی سیستم و غیره.

• دستور monit – مانیتورینگ سرویس ها و پروسس های لینوکس

دستور رایگان monit جهت مانیتورینگ و نظارت سرویس ها و پروسس های لینوکس می باشد که به طور اتوماتیک پروسس های سیستم، برنامه ها، فایل ها، دایرکتوری ها، مجوز فایل ها و پوشه ها، checksums ها و فایل های سیستمی را کنترل و  مانیتور می کند.

همچنین این دستور سرویس هایی نظیر Apache، MySQL، Mail، FTP، ProFTP، Nginx، SSH و غیره را نیز مانیتور می کند. وضعیت سیستم را می توان از طریق خط فرمان ویا با استفاده از رابط وب آن مشاهده کنید.

 

• دستور netHogs – مانیتورینگ پهنای باند شبکه به ازای هر پروسس

دستور netHogs ، برنامه open source  نظیر دستور top می باشد که شما را از هرگونه فعالیت پروسس های شبکه در سیستم، آگاه می کند. همچنین پهنای باند ترافیک شبکه را که توسط  برنامه ها و یا اپلیکیشن ها مورد استفاده قرار می گیرد، را به طور لحظه ای مانیتور می کند.

 

• دستور iftop – مانیتورینگ پهنای باند شبکه

دستور iftop ، یکی از ترمینال های رایگان مانیتورینگ سیستم و open source  می باشد. این دستور لیستی از میزان مصرف پهنای باند شبکه را که از طریق اینترفیس شبکه در حال عبور است را نمایش می دهد. این لیست مرتبا به روز می شود و شامل پهنای باند شبکه مبدا و مقصد می باشد.

دستور iftop همانند درستور top می باشد، با این تفاوت که دستور  iftop برای مانیتور نمودن شبکه استفاده می شود. این دستور اینترفیس مورد نظر را مانیتور نموده و پهنای باند تبادلی بین دو هاست مربوطه را نمایش می دهد.

• دستور Monitorix – مانیتورینگ سیستم و شبکه

دستور Monitorix ، ابزار رایگانی است که جهت مانیتورینگ و نظارت بر منابع سیستم و شبکه بکار می رود. این دستور برای نظارت بر عملکرد کلی سیستم و کمک به شناسایی هرگونه تغییر مشکوک، bottlenecks ، فعالیت های غیر طبیعی و غیره استفاده می شود.

دستور monitorix، جهت مانیتورینگ  از وب سرور HTTP  استفاده میکند و مرتبا اطلاعات سیستم و شبکه را جمع آوری می کند و آنها را به صورت نمودار نمایش می دهد.

از این دستور، جهت مانیتور نمودن میزان مصرف و متوسط مصرف لود سیستم، تخصیص حافظه(memory allocation)، سلامت درایو دیسک(disk driver health)، سرویس های سیستم، پورت های شبکه، میزان مصرف سرویس ایمیل (Send mail، Postfix، Dovecot و غیره)، میزان مصرف MySQL و … استفاده می شود.

• دستور Arpwatch – مانیتورینگ فعالیت های شبکه اترنت

دستور Arpwatch، برنامه ای است که برای مانیتورینگ Address Resolution  (MAC و تغییر آدرس IP) ترافیک شبکه اترنت در شبکه لینوکس طراحی شده است.
این ابزار به طور مداوم ترافیک اترنت را مانیتور نموده و فایل لاگی شامل تغییرات آدرس IP و MAC را همراه با بازه زمانی در شبکه ایجاد می کند.
همچنین هنگامی که IP اضافه یا تغییر می کند، ایمیلی به مدیر شبکه ارسال میکند. این ابزار در تشخیص ARP spoofing در شبکه این بسیار مفید می باشد.

• دستور Suricata – مانیتورینگ امنیت شبکه

دستور Suricata، ابزار قدرتمند و  open source جهت بررسی امنیت شبکه و دارای سیستم مانیتورینگ تشخیص و جلوگیری از نفوذ، در سیستم عامل های لینوکس، FreeBSD و ویندوز است.

• دستور Nmon – مانیتورینگ عملکرد لینوکس

دستور Nmon یا Nigel’s performance Monitor ،  برای مانیتورینگ و نظارت بر تمام منابع لینوکس مانند پردازنده، حافظه، میزان مصرف دیسک، شبکه، پروسس های در حال اجرا، NFS، هسته سیستم عامل و … استفاده می شود. این ابزار در دو حالت: حالت Online Mode  و Capture Mode  قابل استفاده است.

در حالت آنلاین، امکان مانیتورینگ در لحظه فراهم می شود و در حالت capture، امکان ذخیره سازی نتایج و دریافت خروجی به فرمت CSV می باشد.

اگر علاقه مند به مطلب فوق هستید میتوانید ادامه این مقاله آموزشی را در بلاگ های زیر مطالعه نمایید :

معرفی بهترین تکنیک های سئو در سال۲۰۲۲ – قسمت دوم

معرفی بهترین تکنیک های سئو در سال ۲۰۲۲ – قسمت سوم

معرفی بهترین تکنیک های سئو در سال ۲۰۲۲ – قسمت چهارم

معرفی بهترین تکنیک های سئو در سال ۲۰۲۲– قسمت پنجم